Cechą charakterystyczną metody jest rozwijanie przez ruch świadomości własnego ciała, usprawnienie ruchowe, rozwój świadomości przestrzeni i umiejętności działania w niej oraz dzielenie jej z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi kontaktu. Zajęcia odbywają się indywidualnie bądź grupowo i trwają około 30 minut. Partnerami dziecka bywają często jego rodzice. Dzieci nie są przymuszane do uczestnictwa w zajęciach. W metodzie wyróżnia się cztery grupy ćwiczeń: · ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała, · ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu, · ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą, · ćwiczenia twórcze.
Metoda W. Sherborne zalecana jest dzieciom o zaburzonym schemacie ciała. W proponowanych ćwiczeniach dochodzi do integracji własnego ciała i jego poznania (ważne tu jest wyczucie centralnej części ciała tj. brzucha i tułowia). Poczucie bliskości ćwiczących partnerów ułatwia akceptację niedoskonałej cielesności dziecka. Ćwiczenia dają poczucie bezpieczeństwa oraz zaufanie do siebie i innych. Wykonywane w grupie budują więzi grupowe i interpersonalne. Zajęcia prowadzone metodą W.Sherborne stanowią element doskonałej zabawy, dają odprężenie i są ważnym czynnikiem w rozładowaniu napięć.
Przykłady ćwiczeń. 1. Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała: a) wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków · leżenie na plecach, · leżenie na brzuchu, · ślizganie się w kółko na brzuchu, to samo na plecach, · siedząc — przyciąganie kolejno nóg ( ręce oparte wzdłuż boków), · siedząc: kręcenie się w kółko na pośladkach, przewrót na plecy, · siedząc: przyciąganie kolan, chowanie głowy, rozprostowywanie się do pozycji leżącej, · czołganie się na brzuchu do przodu, z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg, · czołganie się na plecach do przodu z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg, b) wyczuwanie nóg i rąk · podciąganie kolan do siadu skulnego, · pchanie kolan do siadu prostego (pokonując opór ), · w siadzie prostym — rozcieranie i poklepywanie kolan, · maszerowanie i bieganie z wysokim podnoszeniem kolan · chodzenie, bieganie na „ sztywnych" nogach, · chodzenie, bieganie na „miękkich" nogach, · dotykanie palcami stóp podłogi, · uderzanie o podłogę piętami, · uderzanie o podłogę całą stopą( szybko i wolno), · dotykanie łokciami kolan, · dotykanie prawym łokciem lewego kolana i odwrotnie c) wyczuwanie twarzy - siedzenie w kole · wytrzeszczanie oczu ( „duże oczy" ) i mrużenie oczu, · zabawne miny d) wyczuwanie własnego ciała · leżenie na plecach, · turlanie się ( mięśnie naprężone i rozluźnione ), · leżenie z rękami wzdłuż ciała (napinanie i rozluźnianie mięśni)
2. Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu. a) Ćwiczenia indywidualne Leżenie na plecach lub brzuchu ( mięśnie rozluźnione). Często stosowane jako odpoczynek po trudnych ćwiczeniach, odprężenie po napięciach wewnętrznych, jako swego rodzaju wycofanie się z ćwiczeń powodujących u niektórych wzrost niepokoju. Jeżeli ktoś jest przestraszony, powinien mieć możliwość wycofania się na krótką chwilę (bez zupełnego wyłączania się z zajęć). Wszystkie ćwiczenia dotyczące wyczuwania brzucha, pleców, pośladków, całego ciała, sprawiają, iż zaczynamy czuć się spokojniej i bezpieczniej w otoczeniu. b) Ćwiczenia w parach Jedna osoba robi mostek, a druga obchodzi ją na czworakach, przechodzi przez, pod, nad. c) Ćwiczenia w parach Grupa tworzy „tunel"- reszta czołga się pod tunelem na plecach lub brzuchu. Ćwiczenia te pozwalają nauczyć się współpracy w grupie, współdziałania z innymi.
3.Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem grupą. a) ćwiczenia „z" w parach ( partner „aktywny" i partner „bierny" ) · pozycja siedząca: ćwiczący siedzi opierając się plecami o partnera( nogi ugięte w kolanach), pchanie plecami partnera, pokonywanie jego oporu, · pozycja jak wyżej - kładzenie się na przemian plecami na partnera z unoszeniem bioder · pozycja stojąca (tyłem ): ćwiczący delikatnie kładzie się na plecach partnera, a ten stara się częściowo przyjąć ten ciężar, · pozycja stojąca ( tyłem ): całkowite przyjęcie ciężaru, tak aby współćwiczący mógł oderwać nogi od podłoża. Jest to ćwiczenie dość trudne, wymagające szczególnej ostrożności i często asekuracji ze strony terapeuty, · ciągnięcie za kostki ćwiczącego, leżącego na brzuchu lub na plecach, · kołysanie: pozycja siedząca, tworzenie „fotelika" dla ćwiczącego „pasywnego" i obejmowanie go łagodnie kołysząc do przodu · kołysanie w różnych kierunkach: obejmujemy jedną ręką partnera, a drugą opieramy z tyłu na podłogę. „Opiekujący się" musi cały swój ciężar przenieść na rękę opartą z tyłu, · przyjęcie całego ciężaru ciała partnera: ćwiczący „aktywny" w klęku podpartym, „pasywny" kładzie się dowolnie ( na plecach lub brzuchu ), „aktywny" porusza się po sali w różnych kierunkach, · prowadzenie „ślepca": ćwiczący zamyka oczy i jest oprowadzany (jest to ćwiczenie trudniejsze, niż się wydaje-wymaga zaufania do „przewodnika" oraz zdecydowania i pewności siebie osoby aktywnej), · próby utrzymania równowagi i ciężaru ciała: ćwiczący leżąc na plecach, podtrzymuje za ręce współćwiczącego leżącego na brzuchu na jego goleniach, · ćwiczący leżąc na plecach, podtrzymuje za ręce współćwiczącego leżącego na jego stopach.1 Terapia metodą Weroniki Sherborne wpływa pozytywnie na rozwój psychomotoryczny dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim. Wpływ ten jest obserwowalny w zakresie rozwoju: · poznawczego (znajomość własnego ciała, kreatywność, łatwość tworzenia własnych pomysłów w zabawie, zdolności koncentrowania uwagi na zadaniach), · emocjonalnego (łagodzenie zaburzeń i napięć emocjonalnych, rozwijanie uczuć wyższych), · społecznego (rozwijanie inicjatywy i aktywności przejawianej w zabawie, poczucie pewności siebie, łatwość wchodzenia w interakcje z dorosłymi i rówieśnikami, intensyfikacja pozytywnych reakcji w stosunku do partnera w czasie zabawy), ruchowego (usprawnianie i aktywizowanie).
Dzieciom, którym brak zaufania i wiary do siebie oraz do otoczenia terapia ruchowa stwarza warunki do zmniejszenia lub pozbycia się swoich zahamowań. Metoda ta pozwala pobudzić dzieci zahamowane emocjonalnie i społecznie poprzez budowanie pozytywnych związków. Wszystkim dzieciom stwarza sposobność do porozumienia się ze sobą samym i z otoczeniem.
Źródło: Bogdanowicz M., Kisiel B., Przesmycka M. Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa 1994.
Opracowała: Teresa Bohusz |